Hoopvol pessimisme

Gelezen & goedgekeurd door Robin: "Dit al dan niet een optimistisch boek noemen gaat voorbij aan het feit dat Van der Lucht op heldere wijze onze vooroordelen over pessimisme en optimisme ontmantelt. Rouw kan een morele bron zijn en wanhoop kan je de deur uit krijgen. Zo is de hoop van vooruitgangsoptimisme vaak even blind als defaitistisch pessimisme. Optimisme is niet noodzakelijkerwijs geëngageerd zoals pessimisme geen defaitisme hoeft in te houden. Ze bewijst het met intrigerende voorbeelden, van Camus' angst voor passiviteit, tot de twee vormen van hoop in The Lord of the Rings. Optimisme waar alles wijst op een slechte afloop is helemaal niet constructief, ervan uitgaat dat de toekomst vastligt en je er zelf geen actief deel van uitmaakt eveneens."

."

Alles komt niet goed

En toch doen we wat we kunnen

In tijden van crisis moeten we optimistisch blijven: een positieve blik, vertrouwen in vooruitgang, de moed erin houden. Maar wat als die vorm van optimisme ons juist verhindert om de werkelijkheid onder ogen te zien? In Hoopvol pessimisme pleit filosoof Mara van der Lugt voor een radicale herwaardering van het pessimisme. Niet als cynisme of gelatenheid, maar als een doordachte houding die ons juist aanzet tot handelen en morele verantwoordelijkheid.

Aan de hand van schrijvers en denkers als J.R.R. Tolkien en Mary Shelley, Albert Camus en Jonathan Lear nodigt Van der Lugt ons uit om opnieuw na te denken over optimisme en pessimisme, hoop en wanhoop, activisme en verdriet. Ze laat zien dat hoopvol pessimisme geen tegenstrijdigheid is, maar een vruchtbare houding die verdriet en kwetsbaarheid niet wegdrukt, maar erkent – en daarin ruimte vindt voor echte betrokkenheid en actie.

‘In haar scherpzinnige boek doet de Nederlandse filosoof Mara van der Lugt een goed woordje voor het pessimisme. Ze waarschuwt dat het uiteindelijk niet zou moeten gaan over woorden en gevoelens, maar om daadkracht en morele verantwoordelijkheid.’

– Tim Fransen in de Volkskrant

 Mara van der Lugt (1986) studeerde filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, promoveerde aan de universiteit van Oxford en is sinds 2021 verbonden aan University of St Andrews in Schotland. Hoopvol pessimisme verscheen in 2025 in het Engels bij Princeton University Press.

Mara Van der Lugt, Menno Grootveld  (Vertaler)
9789024472987
Boom